حاشیه و متن

این مطلب نقدی است بر یادداشتی است که در تابستان 1388  تحت عنوان«حاشیه های پر رنگ تر از متن» در نشریه سازمان نظام مهندسی منتشر شده بود  که در شماره آتی آن نشریه در پاییز 1388 به چاپ رسید (خطوط پررنگ شده عینا از یادداشت مذکور جهت گویاتر بودن مطلب آورده شده است).

آنچه در مواجه با شماره تابستان 1388  نشریه  سازمان نظام مهندسی خط تمایزی را با دیگر شمارگان آن به اذهان متبادر می نمود در مقالاتی برجسته می گردید که صفحات آغازین نشریه را به خود اختصاص یافته میدید .  رفتار متفاوت مسئولین امر در انتشار « سنگ های امتحان» ،«پیامک های پر پیام» و بالاخص  « حاشیه های پر رنگ تر از متن» در آن شماره هرچند محافظه کارانه و با  مصلحت اندیشی ، که به امضایی همچون « تحریریه » ختم میگردید تا تبعات احتمالی با تقسیم بر جمعیت هیات تحریریه تخفیف یابد ، تحسین بر انگیز است .

شرح خدمات پیشنهادی نظارت معماری

 

بسیاری از مشکلات ساختمانهای مورد بهره برداری مربوط به  ضعف کنترل ها در حیطه وظایف ناظرین معماری می باشند از آنجاییکه دستورالعمل مدون و به روز شده ای جهت تفکیک وظایف نظارت معماری از سازه و نقشه برداری تاکنون مدون نشده است شاید یکی از این دلایل روشن نبودن مسئولیت های ناظرین مختلف در یک پروژه می باشد. در این قسمت پیشنهاداتی برای شرح خدمات نظارت معماری که با جستجو درمطالب مختلف گردآوری شده است ارائه می نمایم.

نظارت معماری عبارت از اقدامات لازم در جهت انطباق عملیات معماری با نقشه های طراحی و اجرائی معماری تائید شده از طرف سازمان نظام مهندسی و پروانه صادره از سوی شهرداری می باشد.

خدمات نظارت معماری: در سه مرحله زیر پیشنهاد می گردد:

مرحله اول:شروع عملیات اجرائی معماری

مرحله دوم: حین عملیات اجرائی معماری

مرحله سوم: بعد از عملیات اجرائی معماری

گزارش مراحل نظارت:کلیه مراحل نظارت معماری طی جدولی توسط مهندس معمار به مراجع ذیربط گزارش خواهد گردید.

شرح مراحل خدمات نظارت عملیات اجرائی معماری:

مرحله اول: :شروع عملیات اجرائی معماری که شامل بررسی ها و هماهنگی ها ی مقدماتی بشرح زیر خواهد بود:

دغدغه ی تملک یا تلاش برای ارتقاء کیفیت

بررسی نقش سازمان نظام مهندسی و سازمان مسکن درکنترل و نظارت عالیه

مقدمه

پس از شکل گیری سازمان نظام مهندسی ساختمان از سوی نمایندگانی از دولت،‌ سنگ بنای آن در ساختمان وزارت مسکن گذاشته شد تا با وجود گذشت 12‌سال از‌ آغاز به کار این سازمان غیرانتفاعی کماکان سرمای سایه سنگین وزارت مسکن بر آن کاملاً مشهود و محسوس باشد.‌حضوری که گر چه مسیر مشخص قانونی برای تأثیرگذاری آن پیش بینی شده ولیکن با افراط ها و تفریط ها در برخی موضوعات مشخص،‌ضمن خنثی کردن استقلال این سازمان به ظاهر مردمی بار مسئولیت های بسیاری را نیز بر دوش آن انداخته است.

شاید قانون گذار در هنگام تعریف این مجموعه و شکل دادن به آن در مجاورت وزارت مسکن و شهرسازی قصدی جز ایجاد سازمانی مستقل و همیار در کنار دولت نداشته است اما نادیده گرفته شدن تعریفNGO و اصل جلب مشارکت مهندسان در توسعة غیرانتفاعی سازمان، ‌مرز باریکی را بین دریافت کمک های دولت و تبدیل این سازمان به مکانی جهت استفاده ابزاری از آن ترسیم کرده است.

ورود تفکراتی به مجموعه مدیریتی سازمان های نظام مهندسی که تأثیر پذیری شدیدی از سیاستهای سازمان مسکن و شهرسازی استانها داشته اند همواره باعث عدم احساس استقلال در پیگیری وظایف محوله بوده است.

در کنار این امر، ‌وجود قوانین و صدور بخش نامه هایی که عمدتاً امکان تفسیر های متعددی را در خود دارند باعث گردیده تا مهندسان شاهد به کرسی نشستن حرف جریانی باشند که از موضعی قدرتمندتر به اعلام آرا و برداشت های مطلوب خود پرداخته است.‌موضعی که به طور طبیعی تاکنون در اختیار بخشِ خارج از نظام مهندسی بوده است.

و در این بین،‌‌‌‌ یکی از موضوعات اهّمی که در این وادی متولی آن سرگردان بوده است و هراز چند گاهی تغییرات اساسی در سیستم اعمال آن به وجود آمده است،‌ بحث نظارت عالیه می باشد. ‌اما پیش از ورود به جزئیات آن در ذیل چند بخش از قوانین و مقررات مرتبط با موضوع یادآوری می گردد:

خطاهای اجرا

   مقدمه

در چرخه ساخت و تولید هر محصول بخش کنترل و نظارت یکی از مهمترین ارکان و ضامن حفظ منافع مشترک تولید کنندگان و مصرف کنندگان آن محصول است. ساخت و احداث ساختمان نیز بعنوان یک کالای مهم در چرخه اقتصاد کشور نیز از این موضوع مستثنی نمی باشد و از آنجائیکه سیستم های نظارتی پیش بینی شده دراین بخش بصورت یک کارگاه یا کارخانه متمرکز که سیستم کنترل پیشرفته ای جزء جزء عملیات اجرایی آنرا کنترل می نماید وجود ندارد، رسیدن به کیفیت مورد نظر در مقایسه با سایر بخش های صنعتی ( با روش های اجرایی کنونی ) بسیار مشکل است.

از سوی دیگر اثر نبودن کنترل ویا ضعیف بودن آن روی کیفیت کار اجرای ساختمان ها در بسیاری از موارد کاملاً مشهود نمی باشد، چرا که عدم وجود نظارت موثر و مناسب بویژه در مراحل حساس کار (آرماتوربندی- بتن ریزی و....) و یا نادرست بودن روش کنترل و در نتیجه انجام عملیات  غیر فنی عموماً در مراحلی صورت می پذیرد که پس از پایان آن اعلام نظر قطعی درخصوص کیفیت آن یا مقدور نبوده یا بسیار سخت و مشکل می باشد. لذا نقش عوامل دست اندر کار ساخت و اجرا اعم از سازندگان و انبوه سازان در رسیدن به کیفیت مناسب بیش از پیش نمایان خواهد شد.

 در این فرصت مواردی از اشتباهات و خطاهای اجرایی در یک پروژه بتنی با بهره گیری از نظرات اساتید فن ذکر می گردد و امید است که با توجه به آنها در پروژه های در دست اجرا گامی در جهت بهبود کیفیت ساختمانها از سوی سازندگان محترم برداشته شود.

اصول و فنون مذاکره توسط مهندسین و سازندگان مسکن

مذاکره مهمترین ورایج ترین وسیله برقراری ارتباط بین انسانهاست. انسان موجودی است اجتماعی ولازمه زندگی اجتماعی داشتن ارتباط وزیستن با دیگران است و علت نیاز به ارتباط و زیستن بادیگران این است که انسان امکان تامین کلیه نیازهای خود را اعم از مادی و معنوی برای ادامه حیات، امنیت، تامین معاش و غیره را به تنهایی ندارد . از جمله این نیازها نیاز به داشتن مسکن می­باشد که عمدتا توسط سازندگان مسکن و انبوه سازان احداث می­گردد و این صنف از جمله معدود تولید کنندگانی می­باشند که جهت عرضه محصولات خود مستقیماً با  مشتری ومتقاضی خرید که عموماً مصرف کننده محصول  نیزمی­باشند ارتباط برقرار می­نمایند.

 یک انبوه ساز علاوه بر نیاز به دانش وتوانایی ساخت محصول می­بایست از ابزار مناسب در جهت عرضه محصول نیز استفاده نمایند گرچه در این مقوله مشاوران املاک نقش مهمی دارند ولیکن چگونگی مذاکره انبوه سازان با خریداران محصول ازجمله عوامل موفقیت کوتاه مدت وبلکه بلندمدت آنها در جامعه بوده ومی­باشد. لذا توجه به اصول و فنون مذاکره بعنوان یک تخصص وآشنایی با روش ها و تکنیک­های این حرفه باعث حصول بهتر نتیجه از سوی فروشنده محصول می­گردد و این امر خود موجب تسریع درگردش مالی سازندگان مسکن در وضعیت دشوار بازار کنونی خواهد داشت.

اکنون با این پرسش مواجهیم که ارکان اصلی یک مذاکره علمی وصحیح چیست؟ ارکانی که برپایه اصول و شایستگی ها تعریف شده­اند. مطابق با روش­های علمی و پیشرفته مذاکره، این ارکان به 4 بخش اصلی تقسیم می ­شوند که شامل این موارد می باشند.

پاسخی برای ای کاش ها ...

خواسته ها - قوانین - واقعیت ها

علیرغم ارائه پاسخ سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گلستان به مکاتبات گاهاً بدون واسطه وگاهاً با واسطه ارگانهای دیگر از سوی انجمن انبوه سازان مسکن این استان در خصوص موضوعات مرتبط با امرساخت وساز، انتشار مطالبی تحت عنوان ایکاش ها در آخرین شماره نشریه انبوه سازان گلستان که بطور کلی گلایه هایی نسبت به بخش قابل ملاحظه ای از ایین نامه ها وگردش کارهای کنونی سازمانها ومجموعه های مرتبط با موضوع ساخت وساز، وارد نمود که می توان گفت تقاضای تغییر بخشی از موارد فوق در آن مستتر بو و این امر فرصتی را فراهم نمود تا با طرح این مباحث در نزد اعضای جامعه مهندسان و انبوه سازان به شبهات موجود در این خصوص پاسخ گفته شود. مطلبی که گویا با هدف حفظ منافع حرفه ای اعضای انجمن تنظیم گردیده است ویا حداقل کوشیده شده که اینگونه بنظر آید.

در خواست وانتظارتغییر قوانینی که با صرف وقت وهزینه هایی کلان در سطح کشور پیش بینی و وضع گردیده می بایست با در نظر گرفتن همه عواملی که متوجه جامعه وافراد مرتبط با آن می باشد مطرح گردد بدیهی است اگر هر صنف و گروهی صرفاً به دلیل منافع شخصی یا گروهی، موضوعی را پیگری نماید از آن حاصلی جز فدا شدن منافع جمعی وعمومی بدست نخواهد آمد. باپذیرش اینکه همواره وضع هر قانون وصدور هر دستور العمل جدیدی باهدف اصلاح و بهبود آنچه پیشتر از آن در جریان بوده است صورت می گیرد، لاجرم نمی توان آنچه را هم اکنون به عنوان قانون ودستور العمل جاری است را به عنوان روش وحکمی ایده آل وبی اشکال دانست چرا که به احتمال قریب به یقین در آینده می توان تغییراتی را در آنها شاهد بود ، لذا علی رغم آنکه روش جاری نسخه نهایی درمان نیست ولیکن نباید از خاطر برد وجود هر قانونی همواره بهتر از بی قانونی است پس ای کاش بجای ایکاش ها پیشنهاداتی جهت بهبود شرایطی که به آن انتقاد وارد شده است عنوان می گردید تاشاید پس از بحث وبررسی از مجرای قانونی خود منجر به تغییر قوانین وروشهای جاری گردد. در 17 بندی که تحت عنوان ایکاشها درج شده بود ، 5 مورد بطور مستقیم به مهندسین وسازمان نظام مهندسی ساختمان استان گلستان مرتبط بوده که بعنوان یکی از اعضای جامعه مهندسین، دراین فرصت مواردی در توضیح مطالب عنوان شده به شرح ذیل ارایه می گردد :